Ποιός είναι πραγματικά δίκαιος άραγε;

 

Όλοι θέλουν να τους φέρονται τουλάχιστον δίκαια. Αυτό είναι σαφές. Φέρονται όμως αυτοί δίκαια στους άλλους; Καλή ερώτηση θα έλεγε κανείς και νομίζω ότι όλοι μας ξέρουμε την απάντηση. Και αυτή δεν είναι άλλη από το ότι το παιχνίδι (the game) πάει ως εξής: οπωσδήποτε να σου φέρονται δίκαια, αλλά αν μπορείς εσύ, να φέρεσαι άδικα, να κάνεις παγαποντιά. Νομίζω αυτό ισχύει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Προφανώς και δεν καταλαμβάνει σαν διαπίστωση εκ των προτέρων τον καθένα μας στο παρελθόν ή όποια συμπεριφορά ήθελε προκύψει. Ιστορικά όμως οι περισσότεροι ανάμεσα μας θέλουν να περνάει το δικό μας και μάλιστα σχεδόν ολοκληρωτικά-φασιστικά, αλλά όταν οι άλλοι κάνουν το ίδιο, τους χαρακτηρίζουμε άδικους. Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί συμβαίνει ότι συμβαίνει εκεί έξω. Τελικά, καταλήγουμε στο ότι δεν υπάρχει εφαρμόσιμο δίκαιο και απλά όλα είναι αγώνας αντίθετων βουλήσεων για επιβολή. Κάποιοι όντως ζούνε με αρχές. Αλλά συνιστά μειοψηφία. Οι πιο πολλοί θυμούνται την έννοια του δικαίου, για να κατηγορήσουν τους ανταγωνιστές τους. 

Για όσους δεν ξέρουν βασικές νομικές εννοιες (το οποίο είναι εντελώς ΟΚ, γιατί και εγώ πολλά τα έμαθα, αφού σπούδασα): τα χρηστα ήθη είναι η πλέον βασική κλίμακα δικαιου σε μια κοινωνία. Το να είσαι δικαιος παραπεμπει σε ανώτερα βιοτικα επίπεδα από κάθε άποψη. Δηλαδή ειναι και λίγο "ομορφη πολυτελεια" σαν κοινωνική και εν γένει κατάσταση. Αλλά τα χρηστα ήθη ειναι το πλέον "basic level" που δέον να εξασφαλίζεται. Ωστόσο, δεν είναι αυτονόητο και συχνά εξακολουθεί να παραμένει ζητούμενο σε πολλά σημεία αυτού του πλανήτη, για το οποίο πολλοί πρέπει να δώσουν μάχη για να το εξασφαλίσουν.

Αναλόγως της ηγεσίας της εποχης ποικιλει και η διαβάθμιση δικαίου. Για κάποιους τα χρηστα ήθη είναι δεδομένα και βάζουν ψηλά το επίπεδο δικαίου. Με άλλα λόγια στεναχωριούνται και χτυπιούνται για κάποια προβλήματα που άλλοι τα βλέπουν και γελάνε ή λένε "σιγά το πράγμα". Αυτοί οι άλλοι συχνά αγνοούν τι σημαίνει να τηρούνται ακόμα και τα στοιχειώδη χρηστά ήθη. Δεν τα ξερουν καν. Κοινώς έχουν μάθει αλλιώς. Σε πιο "savagio" καταστάσεις. Η ζωή είναι λοιπόν σαν τη φύση: πολύ άδικη. Η αδικία στην κάθε λογής ικανότητα που δύναται να έχει ο καθένας κοκ είναι πιθανόν τρόπος εξισορροπιστικής διαρρύθμισης των ειδών στην εν γένει βιοποικιλότητα που παρατηρείται στην επιφάνεια του πλανήτη. Έτσι είχαν αποφανθεί σε μια δεδομένη στιγμή κάποιοι. Πάντως ισχύει ότι είμαστε φτιαγμένοι διαφορετικοί. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι και δεν είμαστε όλοι για όλα. Κάποιοι βέβαια στην εποχή μας φρονούν το αντίθετο και "την καταβρίσκουν" με την ομοιομορφία καταστάσεων και ψυχών (και δη έως και σε ακραιφνή βαθμό). Εμένα δεν θα μου άρεσε κάτι τέτοιο. 

Ωστόσο αυτό που παραξενεύει εντόνως είναι ότι οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι είναι τα πλέον έλλογα όντα, συχνά συμπεριφέρονται πιο υπερβολικά και από ζώα, ενώ θα μπορούσαν να είναι πιο χαλαροί, αφού τις πιο πολλές φορές δεν διακυβεύουν κάτι. Αντιθέτως, ακόμα και όταν δεν υπάρχει λόγος ή κίνδυνος στον ορίζοντα, συνεχίζουν με τις ίδιες κακές συνήθειες. Μήπως δεν είναι και τόσο sapiens τελικά; Μήπως οι sapiens είναι μόνο κατ΄όνομα το είδος που έχει επικρατήσει στον γήινο μανδύα; Άλλη μια καλή ερώτηση. 

Πάντως, με όσα βλέπω εγώ να γίνονται στην εποχή μας, το τοπίο για το άμεσο μέλλον είναι να μπορέσουμε να κάνουμε τα πράγματα λιγότερα άδικα. Και λίγο πιο "fun and chill". Αν και για το τελευταίο ισχύει το: "εύκολα το λέμε, δύσκολα γίνεται". ¨Οχι (ότι) το: "να γίνουν δίκαια" είναι "ευκολάκι". Τα ενστικτώδη καλέσματα στους πιο πολλούς είναι πολύ ισχυρά. Όπως είπα στο μυαλό τους ζουν μια "διαρκή οριακή φάση" ("marginal" όπως λένε στα χρηματοοικονομικά πεδία, αλλά παρά πολύ έντονα όμως). Και πολλοί από εμάς αναρωτιόμαστε: υπάρχει όντως πραγματικός λόγος να είναι τόσο "extreme" τα πράγματα συνεχώς; Αλλά τις πιο πολλές φορές και εμείς που διαμαρτυρόμαστε (κυρίως από μέσα μας) λίγα κάνουμε, για να αλλάξει κάτι. Προφανώς, εδώ υπεισέρχεται και το παθητικό φαινόμενο: διαβιούμε εν αναμονή αυτού που θα μας σώσει (του Μεσσία πιο πομπωδώς τοποθετούμενο) σαν τη γυναίκα που περιμένει τον λευκό ιππότη με τη λευκή Porsche να έρθει ουρανοκατέβατα ("ένα πράγμα"). 

Ο 21ος αιώνας είναι μεν -λοιπόν- Y, γιατί εμπεριέχει μεταξύ άλλων και τη γενιά Υ, αλλά έχει -παράλληλα- (όχι στη "γή 616" κοκ παράλληλα σύμπαντα, αλλά σε αυτή εδώ που ζούμε) και "gay pride" σε πλήρη εξωτερική εκδήλωση, πράγμα που κατά επέκταση μας λέει ότι είναι αιώνας γένους θηλυκού (Χ). Και για να μη ψάχνονται οι αναγνώστες με ερμηνείες, αυτό που θέλω να πω είναι ότι αυτοί που διαμορφώνουν τις τάσεις και νοοτροπίες στα μυαλά μας σκέφτονται σαν "κακές γυναίκες". Μπορεί να ακούγεται λίγο "παλιακό" και σεξιστικό αυτό, αλλά εμπειρικά λιγότερες γυναίκες φέρονται δίκαια από ότι άντρες. Δεν είναι πανάκεια ασφαλώς αυτό σαν διαπίστωση (δεν διατυπώνουμε απόλυτα δόγματα στο blog αυτό μη επιδεχόμενα διάθεση για επαλήθευση), αλλά νομίζω η εμπειρική παρατήρηση επιβεβαιώνει τις αρχαίες δοξασίες και αντιλήψεις σε μεγάλο βαθμό. Για αυτό και όταν λέμε ένα άντρα άδικο, λέμε στην αγγλική καθομιλουμένη ότι: "he is acting like a bitch". Υπάρχει λόγος που βγήκε αυτή η φράση. Και επειδή περνάμε στην Νέα Εποχή δεν σημαίνει ότι κάθε παλιό είναι αυτομάτως και άχρηστο και ότι όλα δια μαγείας άλλαξαν προς το καλύτερο. Όχι μόνο δεν άλλαξαν προς το καλύτερο, αλλά καθετί σε ελάττωμα που υπήρχε απλά γιγαντώθηκε, όπως ο πληθωρισμός. 

For the record ο συντάκτης του blog αγαπάει τις γυναίκες με τα ελαττώματα τους. Αυτό σημαίνει ότι είναι το ωραίο φύλο και άρα αρέσει αυτό. Ο αντίθετος πόλος ελκύει. Αλλά σε κάποια θέματα κάνουμε ότι τις ακούμε, ενώ αληθώς δεν δίνουμε σημασία στη γνώμη τους. Γιατί είδαμε που καταντήσανε αυτοί που έδωσαν σημασία. Στην υποατομική μικροπρέπεια και εγωιστική ζάλη. Νομίζω ότι τις πιο πολλές φορές (και στη ζωή γενικά που σαν λέξη είναι και αυτή γένους θηλυκού), αν απλώς κάνεις το χαζό, γλιτώνεις πολλούς καβγάδες και αντιπαραθέσεις. Όχι ίσως όλες, αλλά τις πιο πολλές. Προφανώς μερικές φορές αυτό δεν θα είναι δυνατόν. Και θα πρέπει να πάρεις θέση που είναι και το σωστό. Αλλά για "minor ζητήματα" το να λες "εντάξει" μπροστά και να κάνεις το δικό σου σε 2ο χρόνο-όταν δεν σε βλέπουν, σε γλιτώνει από πολλές εξηγήσεις που ακόμα και αν τις έδινες, αληθώς δεν θα τις λάμβανε η άλλη πλευρά υπόψιν, γιατί και αυτή κοιτάει να περάσει το δικό της όσο μπορεί. 

Αυτή είναι η διαμορφούμενη κατάσταση ρεαλιστικά εκφρασμένη για όποιον θέλει να τη βλέπει για αυτό που είναι. 

Άμα τώρα κάποιοι θέλουν να βλέπουν το κόκκινο μαύρο ή ροζ ή λευκό, απλώς δεν βλέπουν αυτό που υπάρχει εκεί έξω, αλλά αυτό που έχουν σχηματίσει σαν ιδέα στο μυαλό τους, το οποίο και βρίσκουν πιο όμορφο από την πραγματικότητα, την οποία και απορρίπτουν και ζούνε στον κόσμο των ιδεών τους π.χ. "lost in the land of love", γιατί κάπως πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι ροζ στον κόσμο μας και "love is all that matters". Όχι μόνο ροζ δεν είναι, αλλά ούτε καν κόκκινα. Αληθεια είναι επίσης ότι η αλήθεια για την συμπεριφορά των περισσοτέρων είναι "κατάμαυρη πίσσα". Άσε πώς τη βαφτίζουν αυτοί και λοιπούς χαρακτηρισμούς και αξιολογήσεις των φίλων και υποστηρικτών τους. Το χρώμα που επικρατεί στις ανθρώπινες κοινωνίες και σχέσεις και δη σε μεγάλο βαθμό είναι το μαύρο. Με διαφορά πρώτο. Ότι άλλο να πούμε είναι "λόγια να αγαπιόμαστε" (στα ψεύτικα). Για όποιον θυμάται αυτή τη φράση από τα παλιά ελληνικά. Όποιος δεν την ξέρει, τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι καιρός να τη μάθει και να ανοίξει τα μάτια του και εν γένει αισθήσεις του στην αλήθεια που δεν λέγεται εκεί έξω, γιατί είναι ντροπιαστική για αυτούς που αφορά. 

Αλλά αν προτιμάει το ψέμα, ας καταπιεί το ροζ χάπι της "Matrix Corporation SA". Κάθε διάσταση θέλει άτομα που την προτιμούν και όχι νοσταλγούς μια άλλης πραγματικότητας. Όποιος επιλέγει τον πραγματικό κόσμο (που δεν είναι μόνο υλικός), πρέπει να ασχοληθεί και να τον δει για αυτό που πραγματικά είναι. Άμα κάθεται στον πραγματικό κόσμο και σκέφτεται πώς θα ήταν στην κάψουλα, ίσως καλύτερα είναι να πάει πίσω. Πρέπει να το επιλέξει πάνω από όλα επειδή το θέλει. Ναι εντάξει είναι και "το σωστό στη μέση" θα πει κάποιος. Αλλά το να κάνεις το σωστό από μόνο του δεν θα σου δώσει κίνητρο. Πρέπει να το θές. Η επιλογή σου πρέπει να υπαγορεύεται από θέληση, πάνω από όλα. Όχι μόνο επειδή είναι το σωστό. Αλλιώς θα αποτύχεις στον πραγματικό κόσμο. Καλύτερα να έμενες στα ψέμματα. Αν τώρα υπάρχει σύμπτωση, ακόμα καλύτερα βέβαια, αν αυτό που θες δηλαδή είναι και το σωστό.

Για αυτό λέω υπάρχει μεν σωστό και λάθος, αλλά η θέληση και βούληση είναι πιο καταλυτικοί παράγοντες διαμόρφωσης της πραγματικότητας που ζούμε. Το λευκό όταν θέλει να αραιώσει ή και να διαλύσει το μαύρο, αληθώς το νοιάζει να αναπαραχθεί και να επικρατήσει. Φυσικά και θεωρεί ότι έχει δίκιο. Και το μαύρο όμως θα λέει τα δικά του. Άρα, πού καταλήγουμε: ότι το χρώμα που επικρατεί θα διαμορφώσει και την εκδοχή του σωστού εν συνεχεία. Μια μεσοσταθμική λύση (δηλαδή αντικειμενικά δίκαια και μοιρασμένη σε φάση: λύση σολομώντεια από Middle Earth) είναι να πάρει μια μεριά το ένα χρώμα, μια άλλη το άλλο και στη μέση να διαμορφωθούν γκρίζες ζώνες από κόκκινα και καφετιά χώματα. Αλλά συχνά η μια πλευρά θα πάει να φάει το μερίδιο της άλλης. Δεν θα αρκεστεί σε όσα έχει. Θέλει πάντα παραπάνω, γιατί "la vida is avid". Και η διάθεση για περισσότερα ισχύει σε κάθε χρωματικό κοινωνικό πεδίο. Και άσε τους πάντες (σχεδόν) να λένε όλοι τους ότι είναι τάχα ολιγαρκείς. Εγώ μια ζωή βλέπω κόσμο να κυνηγάει τα πολλά (και δη τα πάρα πολλά). Παριστάνουν τους αρκούμενους με λίγα, για να δείξουν μπροστά "και καλά ευπρέπεια". Ή και (ακόμη χειρότερα) ότι δεν έχουν ανάγκη (ορμώμενοι από την επιδίωξη να φανούν αδιάφοροι και "υπεράνω"). Στα κρυφά άλλα καταστρώνουν (και δη όχι minor δικά τους, όπως λέω ανωτέρω, που είναι ΟΚ, γιατί "μικρό κακό" ισούται σχεδόν με μηδενικό). Αν όχι, γιατί τότε συμβαίνουν όσα συμβαίνουν στον κόσμο μας...επειδή ο καθένας αρκείται σε αυτά που έχει ή στα λίγα; Ρητορικό το ερώτημα και ευκόλως εννοούμενη η απάντηση μετά την παραπάνω ανάλυση.